Met de campagne Wie leest heeft een goed verhaal wil de leescoalitie de hele maatschappij betrekken bij lezen. Lezen kan je veel brengen. Het kan je laten groeien, avonturen laten beleven, lessen over het leven leren, je fantasierijker maken, of meer begripvol. Wat lezen je brengt is voor iedereen anders, maar één ding is zeker: iedereen wil een goed verhaal.
www.wieleestheefteengoedverhaal.nl

Opinie AD

Zaterdag 11 januari verscheen er van mij een opiniestuk over deze campagne in het Algemeen Dagblad (AD). Hieronder volgt de tekst.

“We kennen allemaal ons eigen verhaal. Wie leest kent ook een ánder verhaal.”

Wie een boek leest kent ook een ánder verhaal.

Door het lezen van verhalen kun je je verplaatsen in een ander. Je leert breder kijken. En de samenleving heeft er behoefte aan dat mensen met verschillende achtergronden elkaar leren begrijpen, stelt Rian Visser.

De leescoalitie is een grote campagne gestart, met de boodschap: ‘Wie leest heeft een goed verhaal’. Er is een video gemaakt die op social media en in de bioscopen wordt getoond. De campagne wil mensen ertoe aanzetten om vaker een verhaal te lezen.
Lezen is een belangrijke vaardigheid. Iedereen snapt dat het belangrijk is om een krant te kunnen lezen, net als de bijsluiter van medicijnen of de handleiding van een nieuw apparaat. Waarom zou je een verzonnen verhaal of een gedicht willen lezen? Waar is dat goed voor? Om een paar redenen.
Ik ben kinderboekenschrijver en dichter. Als ik kinderen een verhaal voorlees, snappen ze heel goed dat ik bijvoorbeeld niet echt een kikker ben, maar dat ik doe alsof. Kinderen zijn nog gewend om hun fantasie te gebruiken. Ze hebben nog geen vastgeroeste meningen en staan open voor nieuwe gedachten. Volwassenen vinden dit lastiger. Neem bijvoorbeeld dit gedicht. Uitgeverij Plint maakte er een poster van en ik plaatste het op X.

Mijn mening

Mijn mening is
dat wetenschappers
zomaar wat verzinnen.
Ministers zijn geen mensen,
het zijn vermomde spinnen.

Ze zeggen dat de aarde rond is,
maar mij liegen ze niet voor.
Ik doe mijn eigen onderzoek.
De aarde is een pannenkoek,
dat heb ik heus wel door.

Ze willen me laten geloven
dat de noordpool smelt.
Ik laat me niet bedotten.
Dat zijn allemaal complotten.

Mij nemen ze niet beet.
Mijn mening is een feit
en dat is alles wat ik weet.

Op X begonnen mensen tegen mij te schelden. ‘Jij bent echt stom,’ schreef iemand. Ik legde uit dat ik niet de ik in het gedicht ben. Ik verplaats me in iemand die het verschil tussen een mening en een feit niet snapt. Heel verwarrend vonden sommige lezers dat.
In tijden van nepnieuws en door AI gegeneerde foto’s en video’s wordt het inderdaad steeds lastiger om te weten wat je moet geloven en wat niet. Ik zeg het er maar even bij: dit is geen verhaal, maar een opinie. Wat ik nu opschrijf, meen ik echt.
Waarom zouden schrijvers iets opschrijven dat ze niet zelf menen? Zie het als een spel. Het idee van een verhaal of gedicht is dat je jezelf in een ander verplaatst. Je kunt er als lezer van genieten om in andermans hoofd te kijken of om iets mee te maken wat je nooit in het echt zou willen meemaken. De schrijver van een thriller kan de lezer in het hoofd van een moordenaar of verkrachter laten kijken. Dat wil niet zeggen dat hij zelf een moordenaar is of vindt dat het leuk en spannend is om een moordenaar te zijn.
Gelukkig zijn er ook minder heftige verhalen die de lezer meetrekken in een ander leven. Ik denk aan het boek Elke dag een druppel gif van Wilma Geldof over een kind dat opgroeit in een NSB-gezin. Door het verhaal te lezen ga je begrijpen hoe kinderen meningen van hun ouders overnemen.
Op social media zien we vaak de berichten van mensen die hetzelfde denken als wij. Zo zitten de algoritmes in elkaar. We zitten allemaal gevangen in de bubbel van ons eigen gelijk. Door verhalen over andere mensen te lezen, ga je breder zien. De samenleving heeft het nodig dat mensen met verschillende achtergronden en belangen elkaar proberen te begrijpen. We kennen allemaal ons eigen verhaal. Wie leest kent ook een ánder verhaal.

Rian Visser
Kinderboekenschrijver en Kinderboekenambassadeur

Video

Om een groter groeiende kloof te dichten in onze maatschappij hebben we lezers nodig. Lezen geeft je grip op de wereld en geeft je daarmee zelfvertrouwen. Lezen geeft je de mogelijkheid om jezelf te ontwikkelen en jezelf te verplaatsen in de ander.

Rian Visser: ‘De maatschappij heeft kinderen nodig die aan anderen kunnen denken. Die zich kunnen verplaatsen in andere levens, in andere groepen. Geen wij en zij, maar samen. Hoe leven mensen met een andere religie, met een andere cultuur, uit een andere sociale klasse? Kloppen de denkbeelden van je ouders en je vrienden, of kun je ook anders denken? Welke beroepen zijn er mogelijk? Welke dieren worden met uitsterven bedreigd? Wat kunnen we doen om het klimaat te beschermen? Wat is de waarde van een democratie en dialoog? Moet iedereen het altijd met elkaar eens zijn? Kinderen leren andere werelden en andere meningen kennen. Dat is nodig om uit je eigen bubbel te komen. Boeken brengen inzichten. Ze leren kinderen zelf nadenken. Dus promoot het lezen! Laat van je lezen!’

Waarom deze campagne?

De dalende cijfers over lezen en leesvaardigheid in Nederland zijn bekend, maar zitten de positieve krachten van lezen wel genoeg in ons collectief bewustzijn? De Leescoalitie denkt van niet. De Leescoalitie nodigt daarom iedereen die het lezen een warm hart toedraagt uit mee te doen en één en dezelfde boodschap te herhalen: wie leest heeft een goed verhaal.

Doe ook mee en laat Wie leest heeft een goed verhaal zien als een blijvende vanzelfsprekendheid in het straatbeeld, op social media, in de winkel, de bibliotheek, het gemeentehuis of op school.

‘Na het zien van deze film wil je meteen een boek openslaan. Want het is zo ongelooflijk waar: wie leest heeft een goed verhaal. Lezen brengt je verder. Het laat je groeien, inspireert, leert levenslessen en bevordert empathie. De leesvaardigheid in Nederland daalt zorgwekkend, zeker ook onder jongeren. Met deze grootschalige campagne willen we inspireren en activeren, met als doel een doorbraak te realiseren zoals Ierland dat eerder deed na alarmerende leesresultaten. Daar maakte een gezamenlijke aanpak een positieve kentering mogelijk!’
Eveline Aendekerk, Directeur Stichting CPNB

Links

Wie lees heeft een goed verhaal, campagnepagina
De leescoalitie
Stichting Lezen 
KB nationale bibliotheek 
Literatuurmuseum / Kinderboekenmuseum 
Nederlands Letterenfonds 
De Schoolschrijver 
De Schrijverscentrale
CPNB, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek
Stichting Lezen en Schrijven 
Taalunie
Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB)