Onderwijs

Kinderboekenambassadeur

Komende twee jaar ben ik de nieuwe Kinderboekenambassadeur!
17 april 2024 mocht ik op het congres Lezen Centraal, Van Denken Naar Doen deze mooie taak overnemen van illustrator Martijn van der Linden.
Persbericht op www.lezen.nl.

Ik vertel over mijn plannen in de Grote Vriendelijke Podcast, aflevering 117.
Mijn motto is: Laat van je lezen. Laat weten dát je leest en wát je leest.

Kinderen laten lezen is een taak van de hele samenleving. Als jij van lezen houdt, wordt dan een ambassadeur en steek je vrienden aan. Help ouders die moiete hebben met voorlezen of er het nut niet van inzien. Samen genieten van een boek is dubbel genieten.

Martijn van der Linden heeft voor zijn afscheid een poster gemaakt met 142 kinderboekfiguren. Je kunt deze poster bestellen via www.lezen.nl.
Hij is ook gratis verspreid op alle basisscholen in Nederland.

poster kinderboekfiguren

Plannen

Ik wil als Kinderboekenambassadeur onderzoeken hoe we kinderen (en ouders/familie/vrienden/omstanders) kunnen bereiken, die we nu nog niet bereiken. Hoe doorbreken we de bubbel? Hoe zorgen we dat elk kind voorgelezen wordt? Dat begint al thuis. Voorgelezen worden hoort bij de opvoeding. Het is net zo belangrijk als je kind te eten geven, kleden en tanden poetsen. Boeken en verhalen zorgen voor een grotere woordenschat, kennis van de wereld, herkenning van emoties en een fijn samenzijn van ouder en kind.

Ik schreef: ‘Ik wil versterken wat er al is. Ik denk dat er niet al te veel nieuwe initiatieven bij hoeven te komen. Wel is het goed om de functie van Kinderboekenambassadeur zichtbaarder te maken. Dat wil ik bereiken door verbinding te zoeken met ouders, scholen, leerkrachten, boekwinkels, bibliotheken, kinderboekmakers en organisaties die zich met leesbevordering bezighouden.’

Mijn plan is om diverse organisaties en personen te interviewen en met hen te praten over wat we in de basis kunnen doen. Kan de gemeenschap ingezet worden als voorlezer? Misschien moet er een algehele mobilisatie komen? Iedereen die leest zou leesplezier kunnen uitdragen: Laat weten dát je leest en wát je leest. Laat van je lezen!

Grote Vriendelijke Podcast

Taalstaat NPO 1 KRO/NCRV

20 april 2024 mocht ik in de Taalstaat met Margriet Vroomans praten over mijn missie.

Binnenkort meer hierover op:

Website Kinderboekenambassadeur
Instagram Kinderboekenambassadeur
Facebook Kinderboekenambassadeur

Loading

Seef bij de piraten

Thema: Je eigen stem zoeken en voor jezelf opkomen

Het verhaal draait om een meisje dat opgroeit tussen woeste piraten. Er wordt van haar verwacht dat ze ook piraat wordt, maar ze houdt niet van vechten. Ze heeft veel talent voor tekenen. Maar durft ze wel voor zichzelf op te komen?
Fie wordt achternagezeten door een bijzondere dwerg, die probeert mensen te laten voelen wat ze eigenlijk willen. Zal het hem lukken om Fie ervan te overtuigen dat ze zelf mag kiezen wat ze doet? En hoe kan Seef haar helpen?

Speciaal voor de Kinderboekenweek 2024 Lekker Eigenwijs komt bij dit boek een les en een schrijf- en tekenwedstrijd.
Hou mijn website en nieuwsbrieven in de gaten.

 

Seef bij de piraten is het tweede deel uit de serie Seef.  Dit zijn leesboeken voor 7 jaar en ouder over een bijzondere jongen. 

Midden in de nacht beukt de wind op de ramen. Seef denkt aan de storm die hem naar Hier bracht. Stiekem gaat hij in zijn sjees naar buiten. Naar het strand waar Yasim hem vond. Bij paal 13 ligt een bevroren meisje. Bij hem thuis ontdooit ze. Ze tekent Seef en Yasim als aandenken. Want ze moet terug naar haar piratenleven. Seef gaat mee, naar Ergens. Daar belanden ze midden in een piratenslag … 

Seef bij de piraten
vanaf 7 jaar
ISBN 9789025887162
15 x 22 cm
€ 14,99, 128 bladzijden
verschijnt september 2024

Bestellen

De prachtige tekeningen zijn van Hélène Jorna.

Haakpatroon

Wil je Seef haken? Hier kun je gratis het haakpatroon downloaden.

Digibordles

Speciaal voor het onderwijs heb ik een digibordles gemaakt bij Seef met de sjees. Download de gratis les (pdf).
Hieronder zie je enkele pagina’s.

 

Boeken bestellen

Loading

Blitz op de muur in Den Haag

Op de hoek Spilstraat/Noordpolderkade, in Den Haag is aan de zijkant van een appartementencomplex een prachtige muurschildering verrezen. Woningmaatschappij Staedion heeft kunstenaar Jan Heinsbroek opdracht gegeven om een reuzeboekenkast met kinderboeken op een van hun panden te maken. En wat heel bijzonder is: kinderen uit Laakkwartier hebben zelf de boeken gekozen die in de kast kwamen te staan.
Leerlingen uit vijf klassen van drie verschillende scholen hebben in de bibliotheek met Jan gesproken over lezen en boeken. Zo is de selectie ontstaan.

De bibliotheek schrijft: Laakkwartier is 50% laaggeletterd. Superleuk dat dit project dagelijks aan de kinderen laat zien wat voor fijne boeken er allemaal wel niet zijn. Ze zijn heel trots op het resultaat!

Op www.janisdeman.nl kun je nog meer kunstwerken zien van deze internationaal werkende kunstenaar.

Blitz

Het onderste boek is Blitz! 5: Dino’s in de ruimte.
Daar ben ik natuurlijk supertrots op!

Boeken bestellen

Loading

E-wise cursus: Poëzie in de klas

Voor E-wise Online nascholing heb ik de cursus Poëzie in de klas gemaakt.

Voor groep 1 t/m groep 8 geef ik tips voor het lezen, schrijven, voordragen en gebruiken van poëzie in de klas. 

Ook is er aandacht voor Raadgedicht, de schrijfwedstrijden van Het Poëziepaleis, de Poëzieweek, Poëziecentrum, De Schoolschrijver en de website Taalspeler van Aby Hartog. 

Alle video’s zijn in de studio van E-wise in Utrecht opgenomen in drie settings: (1) presenteren en uitleg geven, (2) gedichten voordragen, (3) instructie bij het digibord. We namen eerst 1, toen 2 en daarna 3 op. Later zijn deze stukjes in elkaar gemonteerd.

Vooraf had ik de hele cursus in trefwoorden uitgeschreven in een grote letter die ik zonder leesbril kon lezen. Die koeienletters tekst zag ik op een scherm waar ik tijdens het praten doorheen kon klikken. Gedichten voordragen deed ik uit het hoofd. Aan het eind van de cursus kun je alle voordrachten nog eens apart bekijken. 

Tijd om opnames opnieuw te doen was er nauwelijks, dus het voelde als een live optreden. Ik had er wel plezier in en heb zelfs een stukje gezongen. Bij de cursus moeten ook vragen worden beantwoord en er zit een schrijfoefening in. 

Ik hoop dat leerkrachten er plezier aan beleven en er veel inspiratie uit halen voor poëzie in de klas!

Digibordlessen

Als je deze les volgt, bekijk dan ook eens deze digibordlessen.
De wedstrijd van Schildpad en Haas, digibordles downloaden pdf.
Bewegingsles bij dit prentenboek, downloaden pdf.

De boekenbus, digibordles downloaden pdf.

Alle wensen van de wereld, digibordles downloaden pdf.

Wil jij … met mij? Liefdesgedichten schrijven, digibordles downloaden pdf.

Dichtbundels bestellen

Loading

Haakpatroon Seef

Seef met de sjees is een leesboek voor 7 jaar en ouder over een jongen die niet kan lopen. Een sprookjesachtig en stoer verhaal over een jongen die een beetje anders is.

Seef woont in een bos. Hij vliegt tussen de bomen. Hij is vrij als een vogel. Dan gaat het stormen. Seef smakt tegen de takken. Zijn vleugels breken af. Zand waait in zijn ogen. Seef valt en valt…
Seef ligt op het strand. Daar wordt hij gevonden door strandjutter en kunstenaar Yasim. Deze man zorgt voor hem en maakt zelfs een sjees. Dat is een superrolstoel, waarmee Seef weer kan vliegen. Seef is nu een jongen met een ‘beperking’.
Zo begint zijn nieuwe leven, waarin Seef zijn vleugels en zijn oude wereld kwijt is. Maar nu heeft hij een nieuw huis. Wil hij ooit terug naar het bos of zal hij bij Yasim blijven?

Wil je Seef haken? Hier kun je gratis het haakpatroon downloaden.

Veel plezier ermee en vergeet niet om mij een foto te mailen of te taggen in jouw social media post!
Ik ben heel benieuwd naar jouw resultaat.

Seef met de sjees
Vanaf 7 jaar
ISBN 9789025885229
15 x 22 cm
€ 14,99, 120 bladzijden
Luisterboek in de bibliotheek

Jona

Naast Seef heb ik ook Jona gehaakt. Zij is een vrolijk en stoer meisje met rode appelwangen. Van Jona heb ik geen patroon gemaakt. Ik ga haar wel meenemen naar scholen!

Boeken bestellen

Loading

Schoolbezoek voorbereiden

Ik kom regelmatig op scholen om in klassen over mijn boeken te vertellen en doe dat met heel veel plezier! Een bezoek aanvragen kan via De schrijverscentrale. Je kunt mij ook eerst rechtstreeks mailen om te informeren of ik op een bepaalde dag beschikbaar ben.

In dit artikel vertel ik hoe je een bezoek goed kunt voorbereiden. Als een klas zich heeft voorbereid, verloopt het bezoek meestal prettiger en is het effect groter.

Voorbereiden

  • Bekijk met de leerlingen het introductiefilmpje hieronder. Het het staat ook op de pagina Biografie (speciaal voor kinderen). Het duurt maar 5 minuten en leerlingen weten dan al een beetje wie er in de klas komt.
  • Haal boeken van mij in de klas.
    Tip! Koop voor de klas een boek dat ik tijdens mijn bezoek kan signeren.

  • Er staan veel digibordlessen van mij online, bijvoorbeeld de poëzieles bij mijn bekroonde boek Alle wensen van de wereld. Het is heel fijn als je al een van mijn digibordlessen geeft, maar het hoeft natuurlijk niet.
  • Voor de middenbouw: bekijk samen de site www.blitzboeken.nl.
  • Voor de bovenbouw: bekijk samen de site www.robotoorlog.nl. Daarop staat een leuke survival die jullie kunnen doen.
  • Vraag kinderen om hun boeken van mij mee naar school te nemen (die kan ik signeren).

Praktisch

  • Als het lukt sluit ik in het lokaal graag mijn iPad aan op het digibord. Ik neem zelf kabels mee.
  • Kom ik in een aula, dan vind ik het handig als daar ook een digibord of scherm aanwezig is.
  • Ik ben een gast (geen vervangende leerkracht), dus het is fijn als de leerkracht in de klas blijft. Ik maak regelmatig mee dat de leerkracht een kwartiertje weggaat als ze hij/zij ziet dat ik het wel red. Meestal ga ik bij terugkomst voor de leerkracht herhalen wat ik gedaan heb. Ik kom namelijk ook voor de leerkracht.
  • De leerkracht kan meeluisteren en bij een opdracht eventueel meehelpen en genieten van wat de leerlingen maken. Ook kan de leerkracht de tijd gebruiken om de leerlingen te observeren. Als de leerkracht ondertussen schriften gaat nakijken, op de mobiel bezig is of de klas opruimt, geeft dit de leerlingen het idee dat de gastles niet zo interessant of belangrijk is. De sfeer in de klas verandert daardoor enorm. Ik kan dan nog zo benadrukken hoe belangrijk lezen is: zonder betrokken leerkracht komt mijn boodschap minder over. Daarnaast daalt mijn motivatie, omdat ik vermoed dat er na de les niets meer over de gastles gesproken zal worden.

Hoe ziet mijn les eruit?

De opbouw van een les is meestal:

  • Ik vertel iets over mezelf en over schrijver zijn.
  • Ik vertel over mijn boeken.
  • Kinderen mogen vragen stellen.*
  • Korte workshop (kinderen tekenen bij een fantasieverhaal, we maken een klassikaal verhaal, of ze maken een gedicht).
  • Kinderen kunnen boeken (van mij) van thuis meenemen om te laten signeren.
  • We kunnen samen op de foto. Als kinderen niet op de foto mogen, laat ik ze vaak een boek voor hun gezicht houden.

Hoe lang de onderdelen duren hangt af van de klas, de concentratie, de belangstelling, etc. Elke les verloopt anders.
Kinderen die thuis zijn, kunnen wat mij betreft online meedoen.
Als ouders online of fysiek de les willen bijwonen, is dat prima.

* Een goede vraag bedenken is moeilijk. Vaak komen kinderen met dezelfde vragen (hoe oud ben je, heb je huisdieren), omdat ze niet goed weten wat te vragen. Ik vind ik het vooraf bedenken van vragen daarom niet zo interessant. Ik maak vaak mee dat alle kinderen een vraag hebben opgeschreven en daar opgewonden mee zitten te frummelen. In zo’n geval laat ik eerst alle vragen stellen. Dan kunnen ze daarna weer luisteren. Soms zijn kinderen zo opgewonden over de vragen die ze bedacht hebben, dat ze niet naar elkaar kunnen luisteren en allemaal hetzelfde vragen. Ik heb ook meegemaakt dat alle vragen in een doos gedaan werden en dat ik daaruit mocht trekken. Dat veroorzaakte ook veel opwinding en niemand luisterde naar mijn antwoord.
NB. Het is prima als er geen vragen van tevoren bedacht zijn. De les is interactief en vragen komen vanzelf tijdens de les.

Na afloop

  • Zorg dat er boeken van mij een tijdje in de klas blijven, zodat leerlingen die enthousiast geworden zijn ze kunnen gaan lezen.
  • Stimuleer de kinderen om naar de bibliotheek te gaan.
  • Schrijf een stukje over het bezoek voor de ouders. Ik sta altijd toe dat er foto’s gemaakt worden om te delen met de ouders.

Extra tips

  • Laat de kinderen als voorbereiding zelf een verhaal, gedicht of tekening maken. Ik vind het erg leuk om een paar van deze werkstukken te bekijken en er iets over te zeggen. Kinderen vinden dat ook leuk. Een compliment krijgen van een echte schrijver/illustrator is nog leuker dan diens boek lezen!
    NB. Wacht niet tot het eind van het bezoek met vertellen over deze werkstukken; dan heb ik weinig tijd om erop te reageren en dat is juist zo leuk.
  • Maak een mooi boek met boekbesprekingen van mijn boeken of met eigen werkstukken.

 

Bewaren

Loading

Het geheim van het verdwenen huis

Voor Uitgeverij leopold mocht ik een deel schrijven in de serie Het geheim van …
Deze serie bestaat al 20 jaar en er zijn meer dan 60 boeken in verschenen.

Mijn boek is oktober 2023 verschenen.
Het is geschikt voor 8 jaar en ouder.

Bestellen.

Het geheim van het verdwenen huis
Vanaf 8 jaar
Illustratie cover Saskia Halfmouw
Illustraties binnenwerk ivan & ilia
ISBN 9789025885670
96 bladzijden, €13,99

Livia en haar zus Mia mogen gratis met hun ouders naar een vakantiehuis, diep verborgen in de bossen. Als ze aankomen lijkt de lucht om het huis te trillen. De kamers zijn vreemd leeg, maar er hangen wel overal lussen om je aan vast te houden. En als Mia op een knopje drukt, stijgen ze ineens op!

Dit is het begin van een spannend avontuur waarin onze relatie met de natuur en met andere wezens een belangrijke rol speelt. Hoe zorgen we goed voor de aarde en elkaar? Kunnen we dieren een stem geven? In sommigen gemeenten krijgt de natuur een voogd die voor hen spreek in de gemeenteraad. Stel dat alle wezens samen beslissingen kunnen nemen die van belang zijn voor de planeet. Dat er is niet één diersoort is die de macht heeft. Wat betekent dat? De aarde is immers ook van de olifanten en de ijsberen. Zij hebben ook geen planeet B. Stel dat we kunstmatige intelligentie kunnen gebruiken om verschillende wezens met elkaar te laten communiceren en er zo een echte democratie ontstaat met alle wezens. Op de planeet Versie is dat het geval.

Hoe kwam ik het op het idee?

Nou, eerlijk gezegd was het niet helemaal alleen mijn idee. Voor deze serie mogen kinderen ideeën insturen. Ik koos uit al die leuke voorstellen het idee van Annelot Olijerhoek. Zij schreef over een gezin dat op vakantie ging in een huisje, maar en dat huisje verdween.

Hoe kan een huis zomaar in het niets oplossen? Annelot wist het eigenlijk niet. ChatGPT kwam met allemaal onbruikbare ideeën, dus ik moest zelf aan de slag. Balen!

Nee, verhalen bedenken is mijn werk. Ik vond het heel leuk dat Annelot en ik allebei niet wisten hoe het verhaal verder moest. Want als je dat niet weet, dan moet je je fantasie gebruiken. Het resultaat daarvan is ook voor jezelf een verrassing!

Omdat Annelot op voltige zit, kreeg dit een plekje in het verhaal. We rijden dus allebei paard. Ik heb weleens een hand daarmee gebroken. De hoofdpersoon Livia heeft met voltige een gebroken arm opgelopen. De gratis vakantie in een proefhuisje is daarom een fijne afleiding. Maar de vakantie is niet zo ontspannen als ze hopen …

Digibordles Bij mij thuis

In de digibordles Bij mij thuis voor de Kinderboekenweek 2023 staat een leuke opdracht bij Het geheim van het verdwenen huis.
Je kunt de digibordles (pdf) hier gratis downloaden.

Boeken bestellen

Loading

Boek een videoles! Inspirerende lees- of schrijfles op afstand.

Wil je een inspirerende lees- en schrijfles in de klas?
Dat kan met een videoles op maat.

In elke les zit een leuke schrijf- of tekenopdracht.
Nadat je de les gedaan hebt, kun je de resultaten naar mij mailen. Ook mogen de kinderen vragen stellen.
Je ontvang daarna een tweede video.

De voordelen:

  • Afstand is geen probleem
  • Meer kans op ruimte in de agenda van de auteur
  • Je kunt de les geven wanneer het jou uitkomt
  • Meer tijd, en wellicht meer impact, dan een uurtje in de klas

Videolessen

Wil je een inspirerende lees- en schrijfles in de klas?
Dat kan met een videoles op maat.

In elke les zit een leuke schrijf- of tekenopdracht. Nadat je de les gedaan hebt, kun je de resultaten naar mij mailen. Ook mogen de kinderen vragen stellen.
Je ontvang daarna een tweede video.

Er zijn 4 programma’s om uit te kiezen:
1. Alle wensen van de wereld (poëzie)
2. Het geheim van de groene straat (stripverhaal tekenen)
3. Blitz! (Hoe wordt een boek gemaakt)
4. Robotoorlog (Bedenk een dierenrobot)
Een programma op maat is ook mogelijk.

De voordelen:

  • Afstand is geen probleem
  • Meer kans op ruimte in de agenda van de auteur
  • Je kunt de les geven wanneer het jou uitkomt
  • Meer tijd, en wellicht meer impact, dan een uurtje in de klas

Download de folder (pdf).

Voor welke groepen?

De lessen zijn geschikt voor groep 3 t/m 8. Hier zie je enkele foto’s van de inzendingen.
Ik geniet er altijd enorm van om werkstukken van kinderen te bekijken.

Loading

10 verwondervragen

Je wilt leerlingen meer laten lezen en aan leesbevordering doen. Praten over boeken kan kinderen enthousiast maken om een boek te gaan lezen. En de leerling die het boek gelezen heeft kan oefenen om een mening te formuleren en het verhaal samen te vatten.
Maar praten over boeken is best lastig. Misschien grijpen leerkrachten daarom vaak naar andere werkvormen, zoals het maken van een boekendoos of het houden van een boekbespreking.
Dat kost wel veel tijd. En niet alle leerlingen zullen door zo’n opdracht meer plezier in lezen krijgen.

Wat zijn de mogelijkheden als je in de klas over boeken wilt praten?

Leespraat

Een bekende werkvorm is Leespraat. De leesomgeving. Vertel eens van Aidan Chambers. Hij heeft een methode ontwikkeld om diep inhoudelijk over boeken te praten.
Zijn werkvorm vraagt echter nogal wat concentratie, tijd en geduld van zowel de leerkracht als de leerlingen.
Ik heb het een keer geprobeerd en toen geconcludeerd dat het voor moeilijke en onrustige groepen niet werkt.

Werkblad

Een vaak gebruikte manier om leerlingen op een boek te laten reflecteren is ze een werkblad laten invullen. Dat kan ook in de vorm van een ‘vaantje’ dat je kunt ophangen, zodat je een slinger van boekbesprekingen krijgt. Slingerlezen, wordt dit genoemd.

Kinderen kunnen op zo’n werkblad invullen of ze een boek goed, slecht, saai, spannend, grappig of ‘nog wat anders’ vinden.

Het nadeel is dat kinderen om een oordeel wordt gevraagd.
En dat levert niet meteen een leuk gesprek op.

‘Hoe vond je het?’
‘Leuk.’
‘Waarom?’
‘Gewoon.’
‘Wat vond je leuk?’
‘Alles.’
‘Was het ook grappig?’
‘Ja.’

Soms staan er ook andere vragen op een werkblad. ‘Wie is de hoofdpersoon?’ of ‘Wat is het vertelperspectief?’. Dan wordt het een soort toets en ook dat bevordert geen leesplezier.

Verwondervragen

Ik wil je laten kennismaken met een paar open vragen, die bedoeld zijn om:

  • over het verhaal te praten
  • beter te luisteren
  • beter te lezen
  • meer plezier te beleven aan verhalen
  • je te verwonderen
  • je eigen fantasie te stimuleren
  • je nieuwsgierig te maken naar nieuwe verhalen.

Ik noem dit verwondervragen. Ik heb er een bestand van gemaakt dat je hier kunt downloaden.

Hoe werkt het?

Na het voorlezen van een verhaal of hoofdstuk, kies je een vraag uit. Vervolgens ontstaat er een korte discussie van 2 tot 5 minuten. Levert een vraag niets op, dan kies je een andere.

Zijn er veel kinderen die nog willen doorpraten? Laat ze dat in kleinere groepjes doen. Of geef een schrijf- of tekenopdracht n.a.v. de vraag die je gesteld hebt.

Voorbeeld: Vinden ze een verhaal over een vierkante zon raar? Misschien kunnen ze zelf een verhaal schrijven over iets dat vierkant is en dat niet hoort te zijn. Een vierkante fiets? Een vierkant hoofd?

Een verwondervraag vraagt kinderen niet om een oordeel te geven, maar om mee te gaan in de fantasie van de schrijver.

Loading