Het project Weesgedichten begon in 2021 in België. Door de coronapandemie was veel niet mogelijk en de bibliotheek van Aalst (Utopia) zocht naar een manier om toch iets voor de Poëzieweek te organiseren. Zo ontstond de gedachte om gedichten te laten adopteren door ramen.
In 2022 werd het project uitgebreid en deden zo’n 30 bibliotheek uit Vlaanderen mee. Voor de Poëzieweek in 2023 werden alle Nederlandstalige bibliotheken in Vlaanderen en Brussel aangeschreven en deden maar liefst 96 bibliotheken mee met het project. Ruim 3000 gedichten zijn geadopteerd.
Mijn medewerking werd gevraagd en ik stuurde het gedicht Geluk in. Via de link is het ook te beluisteren.
Het is een kort gedicht, dus dat is makkelijk om op een raam te schrijven.
En het is een gedicht dat de dag wat meer kleur geeft.
Het gedicht komt uit mijn bundel Alle wensen van de wereld.
Mijn gedicht is 28 keer geplaatst. Online vond ik deze drie foto’s.
‘Het zou leuk zijn als in 2024 ook Nederlandse bibliotheken meedoen. Misschien valt dat te regelen?’ schreef ik vorig jaar. Nou dat is gelukt!
Weesgedichten 2024
In 2024 is mijn gedicht Half op heel veel ramen in Nederland en België geschreven. Hieronder een paar foto’s. Het gedicht komt uit Alle wensen van de wereld.
Eén keer per jaar is er een afrekening in een boekenuitleen-circuit. Voor alle boeken die in de openbare bibliotheek worden uitgeleend krijgt de maker een kleine vergoeding. Dat is een paar cent per boek, maar vele kleintjes maken één grote. Het is goed dat die vergoeding er is, want anders konden velen van ons niet van schrijven leven.
In 2014 begon ik met het maken van een Top 10 van de meest uitgeleende boeken. Dat werd geleidelijk aan een Top 25.
Stijging
Het is heel fijn om te zien dat het aantal uitleningen weer stijgt. In 2020 en 2021 was er door de coronasluiting van de bibliotheken duidelijk een dip.
Mijn uitleen top 25 van 2022
In totaal werden er 140 titels van mij uitgeleend. In 2022 waren er 93.204 (geregistreerde) uitleningen. Dat zijn er 30.175 meer dan in 2021. Dat is iets hoger dan het aantal van voor corona (maar ik heb ook meer boeken). Dat zijn 255 boeken per dag (als de bibliotheek 365 dagen per jaar open is).
Mijn series Blitz! (zie www.blitzboeken.nl), de serie Zar (Game-Lezen) en de serie Robotoorlog (www.robotoorlog.nl) doen het heel erg goed. Verrassend is ook dat De steen en de tijd nog steeds heel veel uitgeleend wordt. Dit prentenboek over geschiedenis was thematitel in de Kinderboekenweek 2020. Met aap naar zee is een leuke nieuwkomer.
Mijn uitleen top 25 van 2021
In totaal werden er 137 titels van mij uitgeleend.
In 2021 waren er 63.029 (geregistreerde) uitleningen. Dat zijn er 11.850 minder dan in 2020.
Dat heeft dat te maken met de sluiting van de bibliotheek dit voorjaar in verband met corona. Alle auteurs hebben hier last van.
Mijn uitleen top 25 van 2020
Cijfers lager i.v.m. sluiting bibliotheek
In totaal werden er 137 titels van mij uitgeleend.
In 2021 waren er 74.879 (geregistreerde) uitleningen. Dat zijn er 14.498 minder dan in 2019.
Dat heeft dat te maken met de sluiting van de bibliotheek dit voorjaar in verband met corona en met de schoolbibliotheken die geen uitleningen registreren.
Mijn uitleen top 25 van 2019
In totaal werden er 123 titels van mij uitgeleend.
In 2019 waren er 89.377 (geregistreerde) uitleningen.
In 2017 schreef ik een artikel Weg met AVI, waarin ik verschillende leerkrachten, ouders en bibliothecarissen aan het woord liet.
Deze cartoon sluit er mooi bij aan. Ook hierbij ontstond weer veel discussie. Lees verder onder de cartoon.
Bibliothecaris: Maar het moet wel aansluiten bij hun belevingswereld toch? En een kind van 10 wat goed leest en dan een boek over drugs en seks leest … want daar gaan de boeken voor een ouder kind ook wel over … Hoe sta je daar dan tegen over??
Rian: Ik denk niet dat kinderen uit zichzelf die boeken zullen kiezen. En als ouders zul je je kind begeleiden.
Docent Nederlands: Kinderen die nog niet toe zijn aan bepaalde thema’s, pakken die vanzelf niet op. Voorbeeld: ik ben als meisje van 9 drie keer naar de film Grease geweest. Pas toen ik hem als volwassene nog eens zag, viel me op dat er een abortus in voorkomt. Ik heb dat als meisje gewoon helemaal gemist, omdat het buiten mijn belevingswereld viel. Als kinderen boeken lezen waarin sex voorkomt en ze zijn daar nog niet mee bezig, dan zullen ze er of overheen lezen of ze vinden het een stom/vies boek en leggen het weg. Laat kinderen aan elk boek beginnen dat ze willen, zou ik zeggen. Ik ben allang blij dat ze lezen! (Ik ben docent Nederlands)
Schrijfster: bij mij op school hanteerden ze ook een “dit mag je wel/niet lezen”, maar dan op het vermeende leesniveau. Omdat ik niet snel genoeg hardop kon lezen (in mezelf lezen kon ik altijd wel heel snel, maar hardop struikelde ik over het sneller lezen dan uit kunnen spreken, waardoor het veel langzamer ging), mocht ik in de bovenbouw niet de “moeilijke” boeken lezen. Terwijl ik thuis oa boeken van Elizabeth George las…
Ouder: Mee eens. Mijn dochter las Matilda in groep 3 en las daarna alles. De juf zei tot die tijd dat ze in de klas alleen AVI boekjes mocht lezen, het arme kind! Ze zei, ik ben óók een beetje Matilda, mama. Een boek als Polleke van Guus Kuijer vond ze als 8-jarige niet leuk om te lezen. Maar wel Harry Potter, alle delen. Maar goed. Ze vreet boeken.
Eén keer per jaar is er een afrekening. Niet in het criminele circuit: dat is veel vaker. Ik bedoel de afrekening van de uitleenvergoeding! Schrijvers krijgen voor elk boek dat in de openbare bibliotheek wordt uitgeleend een kleine vergoeding. Dat is een paar cent per boek, maar vele kleintjes maken één grote. Het is goed dat die vergoeding er is, want anders konden velen van ons niet van schrijven leven.
In 2014 begon ik met het maken van een Top 10 van de meest uitgeleende boeken. Dat werd geleidelijk aan een Top 25.
Daling
Opnieuw zien bijna alles schrijvers een daling in het aantal uitleningen, terwijl het aantal uitgeleende titels stijgt.
Enerzijds zal dat door corona komen: bibliotheken waren enige tijd dicht.
Anderzijds komt het omdat bibliotheken collecties verplaatsen naar scholen, en scholen hoeven geen uitleningen te registeren. Gelukkig ziet het ernaar uit dat dat komend jaar gerepareerd gaat worden in de wet. Want de uitzondering voor scholen was niet bedoeld voor echte bibliotheekcollecties.
Ook minibiebjes en Kinderzwerfboek kunnen een rol spelen. De openbare bieb is natuurlijk veel beter voor kinderen (meer keus, nieuwste boeken, gratis), maar door de sluiting van veel filialen zijn deze niet altijd bereikbaar voor kinderen.
In een tabel ziet dat er zo uit.
Mijn uitleen top 25 van 2021
In totaal werden er 137 titels van mij uitgeleend.
In 2021 waren er 63.029 (geregistreerde) uitleningen. Dat zijn er 11.850 minder dan in 2020.
Dat heeft dat te maken met de sluiting van de bibliotheek dit voorjaar in verband met corona. Alle auteurs hebben hier last van.
Dat zijn 172 boeken per dag (als de bibliotheek 365 dagen per jaar open is). Vorig jaar was dat nog 205 boeken per dag.
Alle 5 delen van Blitz! doen het goed. ! Kijk op www.blitzboeken.nl.
Ook de serie Zar (Game-Lezen) doet het goed. Deze verhalen spelen zich af in een Minecraft-achtige game.
Daarnaast is de serie Robotoorlog populair. Deze serie is zeer geschikt voor stoere lezers vanaf 9 jaar, gezet in dyslexie lettertype. Kijk op www.robotoorlog.nl.
Mijn uitleen top 25 van 2020
Cijfers lager i.v.m. sluiting bibliotheek
In totaal werden er 137 titels van mij uitgeleend.
In 2021 waren er 74.879 (geregistreerde) uitleningen. Dat zijn er 14.498 minder dan in 2019.
Dat heeft dat te maken met de sluiting van de bibliotheek dit voorjaar in verband met corona en met de schoolbibliotheken die geen uitleningen registreren.
Mijn uitleen top 25 van 2019
In totaal werden er 123 titels van mij uitgeleend.
In 2019 waren er 89.377 (geregistreerde) uitleningen.
Houdt jouw kind niet van lezen? Misschien heeft hij of zij nog niet het boek gevonden dat bij hem of haar past!
De serie Robotoorlog is geschreven voor kinderen die van actie houden. Er gebeurt veel, je kunt er veel van leren, het is spannend en er wordt rijke taal gebruikt. De serie is niet zo gewelddadig als misschien lijkt: maar wel voor stoere kinderen. Mensen vechten tegen robots. Er vloeit weinig bloed, want mensen helpen elkaar tegen de bedreiging van de machines.
Robotoorlog is een serie als geen andere. Daarom heb ik 12 korte video’s gemaakt, waarin ik meer uitleg geef. Hieronder zie je ze. Kies maar uit welke je wilt zien!
Zwakke lezers
In deze video vertelt Rian Visser waarom de boeken heel geschikt zijn voor kinderen of volwassenen die niet zo makkelijk lezen. Er is een dyslexie-lettertype gebruik. Er zit veel vaart in het verhaal. De hoofdstukken zijn kort. Flashbacks staan in een grijs kader. Het verhaal wordt zoveel mogelijk chronologisch verteld.
Voeding
In deze video hoor je welke rol voeding speelt. Stel dat robots de baas worden over een voedselfabriek en giftig voedsel gaan maken? Robots hoeven niet te eten, maar mensen wel. Kan voedsel gebruikt worden als wapen?
Vechtsport
In deze video hoor je waarom Rian Visser een serie wilde schrijven over vechtsporten. Veel kinderen zitten op judo, jiujitsu, taekwondo, aikido, boksen, kungfu of een andere vechtsport. Er bestaan bijna geen boeken over.
Spannend
In deze video vertelt Rian Visser dat ze zin had om een écht spannend verhaal te schrijven. Gewoon, omdat veel mensen daarvan houden.
Pesten en ruzie
In deze video vertelt Rian Visser dat haar boeken niet aanzetten tot geweld. Aikido wordt op scholen vaak gebruikt om kinderen te leren hoe ze een gevecht kunnen vermijden of voorkomen. Zowel fysiek als geestelijk moet je proberen om je in de tegenstander te verplaatsen. Door begrip te hebben voor diens standpunt is een gevecht vaak niet nodig. Word je toch aangevallen, dan kun je leren om je zo te verdedigen dat je de ander geen schade toebrengt.
Perspectief
In deze video vertelt Rian Visser over het wisselende perspectief. Het verhaal wordt vanuit Denny, Tilia, Arion of Panthera vertelt. In de sleutel aan het begin van het hoofdstuk kun je zien via welke hoofdpersoon je op dat moment het verhaal beleeft.
Oosterse kennis
In deze video vertelt Rian Visser over de Oosterse kennis die ze opdeed door jarenlang niet alleen vechtsporten, maar ook shiatsu massage te leren. Daarbij kreeg ze les in Chinese Traditionele Geneeswijzen (TCM). Onderdelen van deze oude kennis heeft ze in het verhaal gebruikt, zoals bijvoorbeeld ‘kyo’ en ‘jitsu’.
Natuur
In deze video hoor je dat er in de boeken ook veel kennis over de natuur verstopt zit. Wist je bijvoorbeeld dat de takjes van een acacia hol zijn?
Ki en mushin
In deze video hoor je meer over de spirituele achtergronden van vechtsporten, zoals een kalme geest (mushin), gebruik van energie (ki) en focus op je centrum (hara).
Fantasie
In deze video vertelt Rian Visser hoe ze door het bedenken van nieuwe robots de fantasie van kinderen wil prikkelen. Sommige robots die ze bedacht bleken werkelijk te bestaan. Andere zijn nog in ontwikkeling of komen nog. Als je door het schrift van Arion bladert, zie je welke robots bedacht zijn.
Diversiteit
In deze video vertelt Rian Visser over diversiteit. Zij wil dat alle kinderen zich in de verhalen kunnen herkennen. Daarom komen alle huidskleuren voor en hebben veel mensen zelfverzonnen namen. Ook is niet duidelijk in welk land het verhaal zich afspeelt.
AVI en leeftijd
In deze video hoor je dat de boeken expres niet op AVI-niveau geschreven zijn. De boeken zijn geschikt voor kinderen vanaf ongeveer 10 jaar en er is geen bovengrens.
Door de corona-crisis zijn veel digitale kinderboeken tijdelijk gratis!
In De voorleesgids zijn alle links naar gratis digitale kinderboeken verzameld.
Zo weten ouders, leerkrachten en kinderen waar ze digitale kinderboeken kunnen vinden.
Bibliotheek Oss tipt in haar nieuwe boekenvlog het kinderboek Troep in de ruimte uit de serie Blitz!. Een spannend verhaal voor beginnende lezers, geschreven op AVI M4.
Eén keer per jaar is er een afrekening. Niet in het criminele circuit: dat is veel vaker. Ik bedoel de afrekening van de uitleenvergoeding! Schrijvers krijgen voor elk boek dat in de openbare bibliotheek wordt uitgeleend een kleine vergoeding. Dat is een paar cent per boek, maar vele kleintjes maken één grote. Het is goed dat die vergoeding er is, want anders konden velen van ons niet van schrijven leven.
Ik begon in 2014 met het maken van een Top 10 van de meest uitgeleende boeken. Vorig jaar maakte ik er een top 20 van. Dit jaar koos voor 25 boeken. Sorry. Ik schreef vorig jaar al dat het eraan zat te komen. Ik wilde de serie Robotoorlog helemaal laten zien (zo belangrijk om niet-lezers aan het lezen te krijgen!) en ook het prentenboek Drie dappere paardjes, dat binnenkort alweer een herdruk krijgt.
Cijfers
In totaal worden er 122 titels van mij uitgeleend.
In 2019 waren er 89377 (geregistreerde) uitleningen.
Dat zijn 245 boeken per dag (als de bibliotheek 365 dagen per jaar open is).
Vorig jaar was het 199 boeken per dag en het jaar daarvoor 160. Het worden er dus steeds meer!
Stel dat mijn boeken 20 dagen uitgeleend blijven, dan zijn er voortdurend 4900 boeken van mij uitgeleend.
Wauw!
Mijn uitleen top 25 van 2019
Hier is het plaatje van dit jaar.
Alle 5 delen van Blitz! doen het goed. April 2020 verschijnt boek 6!
Ook de serie Zar (Game-Lezen) kan kinderen bekoren. Ze hebben geen enkele keer in de selectie voor de Kinderjury gestaan. Een groot gemis. Maar kinderen weten ze gelukkig wel te vinden.
Ook Robotoorlog doet het goed. De uitleningen voor boeken voor groep 3 en 4 zijn bij alle schrijvers het hoogst. Blijkbaar is dat de periode dat veel kinderen naar de openbare bibliotheek gaan en flink wat lenen. Robotoorlog is voor 10+ en met name de zwakke lezers. Dat zij deze serie toch weten te vinden en waarderen is heel fijn!
Drie prentenboeken staan erin: De wedstrijd van Schildpad en Haas, Nippertje en Drie dappere paardjes. Van de laatste verschijnt binnenkort de vierde druk.
De beste kat van de stad is een AVI-groeiboek.
Een ongelooflijke safari is een AVI stripboek.
Ik bel je! een non-fictie boek voor kleuters over communicatie.
De boeken daar komt aap, hier is pier en Sproet verschenen vroeger als leeskoffertje en nu als bundel.
22 januari 2020 beginnen de Nationale Voorleesdagen.
Er is gekozen voor Moppereend van Joyce Dunbar en Petr Horáček.
Op de site van de Nationale Voorleesdagen wordt DJ Gerard Ekdom naar voren geschoven om voor te komen lezen. Want tijdens de Nationale Voorleesdagen lezen BN-ers voor! Of brandweermannen, voetballers, burgemeesters, enzovoort.
Het maakt me boos.
Net zoals ik boos was dat in 2019 astronaut André Kuipers het prentenboek van de Kinderboekenweek maakte.
Waarom niet een kinderboekenschrijver met wat meer kwaliteit? Een echte? Die niet naar de maan vliegt, maar wel kan schrijven. Het prentenboekAndré het astronautje op zoek naar Laika was schrikbarend slecht. Dat helpt niet om kinderen te laten lezen. Het was wel mooi geïllustreerd overigens. Dat was het werk van Natscha Stenvert, een échte kinderboekenillustratrice.
Vertaald Prentenboek van het jaar
Daarnaast heb ik nog een ergernis. Het Prentenboek van het jaar komt ook dit jaar uit het buitenland. Het is ingekocht en vertaald door Jesse Goossens, adjunct uitgever van Lemniscaat.
In de jaren dat wél voor een oorspronkelijk Nederlands of Vlaams boek gekozen werd, hadden de makers daar enorm veel voordeel van. Dat waren:
Leo Timmers: Een huis voor Harry (2019)
Marjet Huiberts: We hebben er een geitje bij (2016)
Ted van Lieshout: Boer Boris gaat naar zee (2015)
Milja Praagman: Nog 100 nachtjes slapen (2013)
Bibi Dumon Tak: Fiet wil rennen (2011)
Guido van Genechten: Kleine kangoeroe (2010) en Wiebelbillenboogie (2007)
Iedereen kent deze kinderboekenschrijvers. Deze steun is voor de makers heel belangrijk geweest!
En dat is ook weer goed voor de leesbevordering. Deze makers gaan naar Nederlandse scholen en bibliotheken. Ze signeren in de kinderboekwinkels.
In de Top 10 mogen van mij best vertaalde boeken, maar zorg dat de hoofdprijs gaat naar een werk van Nederlandse of Vlaamse maker.
Kinderboekwinkelprijs 2019
Deze was voor het prentenboek Eiland van Mark Janssen!
Ik wil dit boek graag nog even noemen, omdat ik me erg verbaasde dat het niet in de prentenboek Toptien stond.
Daarom:
Lieve CPNB, lief comité voor de selectie van het Prentenboek van het jaar,
Kies vanaf nu elk jaar voor een oorspronkelijk Nederlands Prentenboek van het Jaar. Dat is beter voor de leesbevordering.
Stop met BN-ers naar voren te schuiven om kinderboeken te promoten. Daardoor lijkt het alsof kinderboekenmakers niet interessant genoeg zijn om dat zelf te doen. Dat helpt de leesbevordering niet. Laat BN-ers maar hun eigen werk doen.
Vriendelijke groet,
Rian Visser
PS: Wel een goeie titel: Moppereend
Lezen en gamen
Nu de leesvaardigheid van kinderen zo afneemt, staan de kranten vol met meningen over hoe het beter moet. Eveline Aandekerk (directeur CPNB) pleit in Trouw (16 januari 2020 Het kinderboek verkeert in slecht weer) voor meer kinderboeken die aansluiten bij games.
Hear, hear!
Al mijn boeken over Zar en Blitz! staan in mijn Bibliotheek uitleen Top 25. Ze worden verslonden.
Hetzelfde geldt voor Robotoorlog: dé serie voor kinderen die liever gamen dan lezen. Makkelijke taal, korte hoofdstukken, veel actie, aanvullende non-fictie.
Misschien komt er in 2020 in de media, bij de jury’s en de recensenten wat meer aandacht voor dit soort boeken? Dat zou fantastisch zijn En goed voor de leesbevordering! Hieronder zie je ze nog even.
Nieuwe serie Game-lezen!
Spannende verhalen voor beginnende lezers. Zar en Lina zijn de hoofdpersonen van dit spel, waarin de spelers elkaar moeten helpen om tegen monsters te vechten.
Stoere, dikke eerste leesboeken over een ruimtewezentje. Kijk voor meer informatie op Blitzboeken.nl.
Robotoorlog
Boeken over robots, vechten én vriendschap. Een groep kinderen sluit zich aan bij Geheime kracht om tegen de macht van robots te vechten. Kijk voor meer informatie op www.robotoorlog.nl.
Mijn medewerking werd gevraagd en ik stuurde het gedicht Geluk in. Via de link is het ook te beluisteren.
22 januari 2020 beginnen de Nationale Voorleesdagen.
