Zilveren Griffel voor Alle wensen van de wereld

22 juni 2022 werden tijdens een boottocht over ’t IJ de griffels en penselen bekend gemaakt.
Alle wensen van de wereld is bekroond met een Zilveren Griffel! Hoera!

Ik ben er superblij mee. Het is ook heel fijn dat de jury aandacht had voor de prachtige tekeningen van Janneke Ipenburg.

Alle wensen van de wereld  bestellen.

45 winnaars van Griffels en Penselen? Daar schiet bijna niemand iets mee op, artikel Pjotr van Lenteren in de Volkskrant.

Luister naar de podcast Beeldspraak Alle wensen van de wereld.

Mijn felicitaties ook voor de andere winnaars!

Digibordles

Bij het boek heb ik zelf een uitgebreide poëzieles met verwerkingsopdrachten gemaakt. Leerlingen spelen met taal, denken na over het gebruik van woorden en oefenen het schrijven van gedichten.
Downloaden pdf.

Boeken bestellen

Griffels

Categorie Tot zes jaar

Zilveren Griffel:
Een zee van liefde – Pieter Gaudesaboos (Lannoo)
Het geluk van Schildpad – Tiny Fisscher (Samsara)

Bronzen Griffel:
De rots van boven – Jon Klassen, vertaald door Edward van de Vendel (Gottmer)
Waar is Grote Broer? – Linde Faas (Lemniscaat)

Categorie Zes tot negen jaar

Zilveren Griffel:

Toen Rups een vlinder werd – Bette Westera en Naomi Tieman (Volt)
Ik praat als een rivier – Jordan Scott, vertaald door Edward van de Vendel (Querido)

Bronzen Griffel:
Boutje van de rommelberg – Mirjam Oldenhave (Ploegsma)
Op de rug van Bigi Kayman – Henna Goudzand Nahar (Querido)
De olifant – Peter Carnavas (Fontaine)

Categorie Negen tot twaalf jaar

Zilveren Griffel:
Films die nergens draaien – Yorick Goldewijk (Ploegsma)
Lennox en de gouden sikkel – Zindzi Zevenbergen (Harmonie)

Bronzen Griffel:
Amari en de Nachtwachters – B.B. Alston, vertaald door Sandra Hessels (HarperCollins)
Vanaf hier kun je de hele wereld zien – Enne Koens (Luitingh-Sijthoff)
De vloek van de kraaientoren – Michelle Harrison, vertaald door Esther Ottens (Gottmer)

Categorie Twaalf tot vijftien jaar

Zilveren Griffel:
De tunnel – Anna Woltz (Querido)
Let goed op – Jason Reynolds, vertaald door Maria Postema (Condor)

Bronzen Griffel:
De meisjes – Annet Schaap (Querido)
Dag, – Twiggy Bossuyt (Houtekiet)
Iets heel bijzonders – Susin Nielsen, vertaald door Lydia Meeder)

Categorie Informatief

Zilveren Griffel:
Viruswereld – Marc Ter Horst (Gottmer)
Rekenen voor je leven – Edward van de Vendel en Ionica Smeets (Nieuwezijds)

Bronzen Griffel:
Het huttenboek voor jonge klussers – Susanne Roos (Volt)
Toen het oorlog was, 1914 – 1918 – Annemiek de Groot e.a. (Gottmer)

Categorie Poëzie

Zilveren Griffel:
Alle wensen van de wereld – Rian Visser (Leopold)

Bronzen Griffel:
Tintelvlinders en pantoffelhelden – diverse auteurs (Querido)

De Griffeljury 2022 bestond uit Ernestine Comvalius (voorzitter), Kim Blackburn, Emma Eigenraam, Thomas Hardie, Rubén Rodriguez da Silva, Susan Venings en Joan Windzak.

Penselen

Categorie geïllustreerde kinderboeken

Zilveren Penseel:
Op de rug van Bigi Kayman – Hedy Tjin (Querido)
Over mieren die goud verzamelen – Rébecca Dautremer (Standaard)

Bronzen Penseel:
Toen Jonas in de walvis zat – Sylvia Weve (Gottmer)
Tintelvlinders en pantoffelhelden – Sanne te Loo (Querido)
Smaakspoken – José Luis García Lechner (Volt)

Categorie informatieve boeken

Zilveren Penseel:
Wat is een rivier – Monika Vaicenavičienė (Infodok)
Noord – Marieke ten Berge (Lemniscaat)

Bronzen Penseel:
Het botenboek – Jan Van Der Veken (Lannoo)
Rekenen voor je leven – Floor de Goede (Nieuwezijds)
Als een boom – Felicita Sala (Luitingh-Sijthoff)

Categorie geïllustreerde jeugdboeken

Zilveren Penseel:
Terra Ultima – Raoul Deleo (Lannoo)
Lennox en de gouden sikkel – Brian Elstak en Hedy Tjin (De Harmonie)

Bronzen Penseel:
Noem me Nathan – Quentin Zuttion (Querido)
Jij mag alles zijn – Linde Faas (Prometheus)
Honden voor het leven – Martijn van der Linden (Mozaïek)

Categorie Prentenboeken

Zilveren Penseel:
De haas zonder neus – Hanneke Siemensma (Hoogland & Van Klaveren)
Het lied van de spreeuw – Octavie Wolters (Ploegsma)

Bronzen Penseel:
Ik ben Pippi niet! – Yvonne Jagtenberg (Gottmer)
Het hart van het meisje – Tim Van den Abeele (De Eenhoorn)
Machtige Min – Melissa Castrillón (BOYCOTT)

De jury van de Penselen bestond uit Peggy Brandon (voorzitter), Rozemarijn Blankestein, Kirsten König, Loes Reichenfeld en Ilona van Tuinen.

Loading

Alle wensen van de wereld wint de Gouden Poëziemedaille!

UPDATE 12 juni 2022

Tip! Luister naar de podcast Beeldspraak Alle wensen van de wereld.

De bundel Alle wensen van de wereld is driemaal in de prijzen gevallen! De jury bekroonde de bundel Alle wensen van de wereld met de Gouden Poëziemedaille 2022, de tweejaarlijkse prijs van het Vlaamse Poëziecentrum en CANON Cultuurcel. Twee afzonderlijke gedichten kregen een Gouden Poëziester.
De tekeningen in de bundel zijn van Janneke Ipenburg en de bundel is in 2021 verschenen bij Uitgeverij Leopold.

Er waren drie nominaties:
Alle wensen van de wereldRian Visser, (Leopold, 2021)
Een krekel in mijn slaapzakSuzanne Weterings (Querido, 2021)
MagneetjeMilja Praagman (Leopold, 2021)

Gouden Poëziesterren

Verder koos de jury uit ongeveer 1000 gedichten 5 gedichten per graad, waarop kinderen konden stemmen. Dus het was al een hele eer dat er drie gedichten van mij bij de nominaties zaten! Dit waren de gedichten die meededen voor de Gouden Poëziesterren.

Maar liefst 105.000 Vlaamse kinderen hebben gestemd! Het gedicht Mezelf won in de 2e graad en het gedicht Heimwee in de 3e graad.
Filmmaker en dichter Jess de Gruyter kwam speciaal uit Antwerpen om mij in mijn werkkamer te filmen.

Gouden Poëziemedaillelied

Het gedicht Werelden werd op muziek gezet en kreeg een unieke videoclip. Niemand minder dan Stoomboot (Niels Boutsen) maakte het Gouden Poëziemedaillelied en regisseur Thijs De Block maakte er de clip bij. Zo blijft kinderpoëzie onder de aandacht, op school en daarbuiten.

Jury

De selectie van de gedichten werd gemaakt door een vakjury uit recente Nederlandstalige poëzie. De jury bestaat uit volgende leden: Bieke Verlinden (leerkracht basisschool en boekenjuf), Asma Belhadji (leerkracht basisschool), Jamila Channouf (auteur), Kathleen Meersseman (Dienst mediatheken Arteveldehogeschool Gent) en voorzitter Jan Van Coillie (hoogleraar Faculteit Letteren KU Leuven – Campus Brussel).

Digibordles

Bij het boek heb ik zelf een uitgebreide poëzieles met verwerkingsopdrachten gemaakt. Leerlingen spelen met taal, denken na over het gebruik van woorden en oefenen het schrijven van gedichten.
Downloaden pdf.

Boeken bestellen

Loading

Gi-ga-groene survival Kinderboekenweek 2022

Geschikt voor groep 5 t/m 8.

Op www.robotoorlog.nl staat een survival, waarbij leerlingen acht vragen moeten beantwoorden.

De survival is een leuke manier om in de Kinderboekenweek bezig te zijn met leesplezier en non-fictie.
Het onderwerp past helemaal bij het thema Gi-ga-groen.

De vragen zijn gevat in een kort avontuur waarin de leerlingen samen met Tilia een gevaarlijke cyborg moeten vangen.
Na afloop is er een video met een leuke boodschap van mij.

Winnaar

De winnaar van het boekenpakket is bekend! Lees hier meer.
Je kunt de survival nog gewoon spelen.
Aan het eind van deze survival kun je als beloning een leuke voorleesvideo bekijken.

Schrift Tilia

Alle antwoorden voor de opdrachten vinden de leerlingen in het schrift van Tilia.
Je kunt alle pagina’s van Tilia’s schrift online bekijken.
Je kunt ook alleen de acht pagina’s downloaden die je nodig hebt voor deze survival. Dat maakt de survival een stuk makkelijker.

Voor de leerkracht

Via de pagina Downloaden extra materiaal kun je een antwoordvel downloaden.
Het wachtwoord voor deze pagina vind je bovenaan elke Tips leesbevordering die ik verstuur.

Boeken bestellen

Loading

Tekenen bij een fantasieverhaal – Gi-ga-groen

Wat is een fantasieverhaal?

Voor de achtste keer heb ik een fantasieverhaal geschreven bij het thema van de Kinderboekenweek.

Wat is een fantasieverhaal?
Het is een verhaal waarbij kinderen kunnen tekenen. De kinderen vullen zelf de belangrijkste elementen van het verhaal in. Aan het eind van de opdracht heeft elk kind zijn eigen verhaal gemaakt. Het is géén oefening begrijpend luisteren! Het kind mag loskomen van de tekst en zijn/haar eigen fantasie volgen.

Gi-ga-groen De Boom in

Het fantasieverhaal bij het thema Gi-ga-groen heet De boom in.
Je kunt de kinderen het best laten werken op het werkblad dat je op pagina 40 vindt in het document met de fantasieverhalen.

Lees het fantasieverhaal De boom in voor. De kinderen tekenen eerst in het middelste vakje, daarna in het derde vakje en tot slot bedenken ze het begin van het verhaal. Op die manier ontstaat er een origineel verhaal.
Kinderen die niet zo taalvaardig zijn, kunnen hun verhaal tekenen. Andere kinderen kunnen het juist prettig vinden om te mogen schrijven.

Waar vind ik het?

De fantasieverhalen zijn alleen voor lezers van mijn nieuwsbrief Tips leesbevordering. Zij kunnen het gratis downloaden via de pagina Downloaden extra materiaal. Het wachtwoord voor deze pagina staat bovenaan elke nieuwsbrief.

Illustraties in kinderboeken

De digibordles Illustraties in kinderboeken laat ik diverse manieren van illustreren zien. Het maakt kinderen meer bewust van de tekeningen in boeken en hoe ook in beelden een verhaal verteld wordt. Deze les kun je doen voorafgaand of na afloop van de tekenopdracht.
Downloaden gratis digibordles (pdf).

 

Loading

Boekbespreking over Blitz? Nieuwe materialen!

Hou je een spreekbeurt over Blitz?
Maak hem extra leuk door een kleurplaat (pdf), boekenlegger (pdf) en interview (pdf) met de makers te downloaden!


Trailers

Er zijn ook leuke trailers, die je kunt laten zien op het bord.

Poster

Als je schrijver Rian Visser uitnodigt via De schrijverscentrale, krijg je – zolang de voorraad strekt – een mooie poster voor de school en voor elke leerling een gave boekenlegger.

Loading

Kinderboekenweek 2022 Gi-ga-groen

De Kinderboekenweek 2022 gaat over natuur. Het motto is: Gi-ga-groen!
De Kinderboekenweek duurt van 5 t/m 16 oktober 2022.

Andy Griffiths en Terry Denton, auteur en illustrator van de populaire reeks De waanzinnige boomhut, maken het Kinderboekenweekgeschenk voor de 68ste Kinderboekenweek. Illustrator Marije Tolman maakt het Prentenboek van de Kinderboekenweek.

Nieuw!

Bij uitgeverij Leopold is het leesboekje Het geheim van de groene straat verschenen. Het verhaal is geschikt om voor te lezen in groep 1/2 en zelf te lezen voor kinderen in groep 3/4. Het gaat over de natuur in de stad. De illustraties zijn van Hélène Jorna.

Boek

Wacht niet te lang met bestellen om teleurstellingen te voorkomen.
Boek bestellen
Er is ook een e-boek verschenen en bij Storytel kun je het luisterboek beluisteren.

Digibordles, handleiding toneelstuk, fantasieverhaal en A3-poster

Bij het boek is een digibordles (pdf) gemaakt, met knutseltips, creatieve schrijfopdrachten, kleurplaten en ideeën om je eigen straat of schoolplein groener te maken. Knutsel bijvoorbeeld zelf een boomhut met verdiepingen.
Er is ook een toneelstuk gemaakt om de Kinderboekenweek mee te openen.
En er is een fantasieverhaal waarbij kinderen kunnen tekenen.
Het toneelstuk, de handleiding bij de digibordles en het fantasieverhaal kun je downloaden via de pagina Downloaden extra materiaal. Het wachtwoord vind je in de tip Leesbevordering die ik regelmatig verstuur.
De A3-poster kun je downloaden via de site van de uitgever.

Gi-ga-groene survival

Speciaal voor groep 5 t/m 8 maakte ik een Gi-ga-groene survival bij de serie Robotoorlog.
De leerlingen doen deze survival online. Vooraf aanmelden is niet nodig.
Acht pagina’s uit Tilia’s schrift Overleven in de natuu (pdf) worden geprint en bestudeerd.


Op website staat verdeeld over 8 pagina’s een kort avontuur. Op elke pagina moeten de leerlingen een vraag beantwoorden. Pas als de vraag goed is, gaan ze door na de volgende pagina.
Aan het eind is er een video met een voorleesfragment. Ook maak je kans om alle delen van de serie te winnen.
Voor de leerkracht is er een antwoordblad. Dat kun je verkrijgen via de pagina Downloaden Extra materiaal. Het wachtwoord staat bovenaan elke nieuwsbrief.
Een leuke manier om meer te leren over de natuur, te werken aan leesplezier en kennis te maken met de serie Robotoorlog.

Illustraties in kinderboeken en fantasieverhaal

Er is een nieuw fantasieverhaal De boom in bij het thema van de Kinderboekenweek Gi-ga-groen. Er hoort ook een werkblad bij waarop de kinderen drie tekeningen maken, die samen een verhaal vormen. Het document fantasieverhalen kun je downloaden via de pagina Downloaden extra materiaal. Het wachtwoord staat bovenaan elke nieuwsbrief Tips leesbevordering.

In de digibordles Illustraties in kinderboeken laat ik diverse manieren van illustreren zien. De les hoort bij de tekenopdracht met het fantasieverhaal.

Poëziebundel Zilveren griffel

Mijn bundel Alle wensen van de wereld kreeg een Zilveren Griffel. Bij de bundel heb ik een gratis poëzieles (pdf) gemaakt.

Schrijver in de klas

Je kunt mij uitnodigen via de Schrijverscentrale.

Leerkracht n.a.v. digitaal schoolbezoek: ‘Hoi Rian, De kinderen hebben ontzettend genoten! Ze hebben na afloop aan de hele klas hun tekeningen laten zien. Ik stuur ze je per mail. Super bedankt voor dit inspirerende bezoek!’

Videolessen

Wil je een inspirerende lees- en schrijfles in de klas?
Dat kan met een videoles op maat.

In elke les zit een leuke schrijf- of tekenopdracht. Nadat je de les gedaan hebt, kun je de resultaten naar mij mailen. Ook mogen de kinderen vragen stellen.
Je ontvang daarna een tweede video. De voordelen:

  • Afstand is geen probleem
  • Meer kans op ruimte in de agenda van de auteur
  • Je kunt de les geven wanneer het jou uitkomt
  • Meer tijd, en wellicht meer impact, dan een uurtje in de klas

Er zijn 4 programma’s om uit te kiezen:
1. Alle wensen van de wereld (poëzie)
2. Het geheim van de groene straat (stripverhaal tekenen)
3. Blitz! (Hoe wordt een boek gemaakt)
4. Robotoorlog (Bedenk een dierenrobot en die een digitale speurtocht overleven in de natuur)
Een programma op maat is ook mogelijk.

Mijn andere ‘groene’ boeken

Ik heb heel veel boeken waarin natuur een grote rol speelt, zoals in de series Blitz!, Zar en Robotoorlog.
Hieronder zie je een groene selectie uit mijn groene titels.

Onderbouw

Het prentenboek Plets, plets, plats! over de herfst past perfect bij het thema: lekker knutselen met dingen uit de natuur, zoals kastanje en herfstblaadjes.

De verhalen van Grote Beer en Kleine Bever spelen zich af in een bos bij de rivier. Natuur speelt een grote rol.

In Pigmentus de kleurentovenaar staat het gedicht Groen en het verhaal Pigmentus en de groene prins. De tekeningen zijn van Mark Janssen.

 

In het prentenboek De wedstrijd van Schildpad en Haas sporten dieren Bij een fitnessparcours in het bos. Welk dier zal de wedstrijd winnen? Bij het prentenboek hoort een uitgebreide gratis digibordles.

Boevenstreken bevat 12 voorleesverhalen over Boris en Katinka in de herfst. Het is mijn eerste boek, maar ik lees er nog vaak uit voor.

Middenbouw

Het ruimtewezentje Blitz is natuurlijk Gi-ga-groen! Blitz heeft een eigen website Blitzboeken.nl.
Blitz 5: Dino’s in de ruimte gaat over een groene bol, die lijkt op de aarde maar dan miljoenen jaren geleden. De planeet is helemaal natuurlijk. Er leven zelfs nog dino’s.

tip en taas is een zelfleesboekje over dino’s.

De serie Zar speelt zich af in een Minecraft-achtig spel. In Zar en het slijmmonster eet een reusachtige slak al het eten op. Lina heeft haar eigen boerderij.

Bovenbouw

In de dichtbundel Duizend levens staan een paar gedichten die goed bij het thema passen.
Bijvoorbeeld Bordjes aan de muur.

De aarde is een waardevolle schat.
Denk dus niet: wie na mij komt heeft pech gehad.

De serie Robotoorlog (leesboeken met dyslexielettertype) gaan niet alleen over techniek, maar óók over de natuur. Het meisje Tilia houdt een schrift bij met aantekeningen over Overleven in de natuur. Op de website Robotoorlog.nl kun je door haar schrift bladeren.
Tip: Laat kinderen zelf een aantekeningenschrift maken over de natuur.

 


Lessen bij de vorige thema’s

Kinderboekenweek 2021: Worden van je wil – Beroepen
Kinderboekenweek 2020: En toen? – Geschiedenis
Kinderboekenweek 2019: Reis je mee? – Vervoer
Kinderboekenweek 2018: Kom erbij! – Vriendschap
Kinderboekenweek 2017: Gruwelijk eng – Griezelen
Kinderboekenweek 2016: Voor altijd jong – Grootouders
Kinderboekenweek 2015: Raar maar waar – Wetenschap
Kinderboekenweek 2014: Feest! – Feesten
Kinderboekenweek 2013: Klaar voor de start – Sport
Kinderboekenweek 2012: Hallo wereld!– Culturen
Kinderboekenweek 2011: Superhelden! – Helden

Loading

Het geheim van de groene straat – In de klas

Veel leerkrachten werken in de Kinderboekenweek Gi-ga-groen met het leesboekje Het geheim van de groene straat.
Ik maakte er een digibordles (pdf) bij en vertel op video over het boek. Ook kun je een video van het gedicht Meer groen bekijken.
De poster kun je downloaden via de uitgeverij.

Op deze pagina ga ik foto’s verzamelen van de resultaten en van extra ideeën.
Kijk maar hoe leuk!

Gedicht Meer groen

Leerkracht Elles Stoffer Vermeij bekeek met groep 3 de video Meer groen en maakte en een taal- en tekenles bij.

 

 

Loading

Kinderjury 2022

De leesweken van de Kinderjury 2022 zijn begonnen! Dit is de lezersprijs van de Kinderboekenweek.
Vanaf 11 april 2022 kunnen kinderen stemmen op hun favoriete boek!
Op de site van de Kinderjury staan twee tiplijsten met 25 boeken: van 6 tot en met 9 jaar en van 10 tot en met 12 jaar.

Lars Deltrap maakte een leuke trailer voor Blitz 7.
Leuk om te laten zien op het digibord, als je je boekbespreking over Blitz houdt!

Kijk op www.blitzboeken.nl voor nog veel meer leuke Blitz-tips.

Video’s

Een paar auteurs vertellen iets over hun boeken.
Van 6 tot en met 9 jaar zijn dat: Paul van Loon, Jen Carney, Rian Visser, Carry Slee en Tjerk Noordraven.

Van 10 tot en met 12 jaar zijn dat:Maren Stoffels, B.B. Alston, Helen Rutter, Pieter Koolwijk en Marc ter Horst.

Loading

Sef doen!

Mijn dochter riep als dreumes altijd: ‘Sef doen!’, wat natuurlijk ‘zelf doen’ betekende. Waarschijnlijk is dit heel herkenbaar voor veel ouders. Zelf doen is belangrijk, maar op school wordt van leerlingen nog heel vaak gevraagd dat ze passief luisteren, voordat ze aan de slag mogen.
Ik heb zelf altijd moeite gehad met luisteren als ik niks om handen had. Op de middelbare school zal ik daarom altijd te breien in de les. Dat hielp me om rustig te blijven.
Nu zie ik vaak kinderen met ADHD-speeltjes rommelen. Als ik ze laat tekenen en schrijven, kunnen die dingen weg en kunnen ze zich concentreren op wat ik vertel. Daarover gaat dit artikel.

Even terug naar mijn dochter. Toen ze, allang geen dreumes meer, toegepaste psychologie studeerde, moest ze workshops leren geven en daarvoor activiteiten bedenken. ‘Mensen leren alleen van zelf doen,’ vertelde ze me. ‘Als ze informatie enkel horen, nemen ze het niet op.’

Ik dacht aan de lezingen en schoolbezoeken die ik vaak gaf.
Ik vertel kinderen bijvoorbeeld wat de ingrediënten zijn van een verhaal. Weten ze dat daarna? Mwah. Misschien kunnen ze herhalen wat ik gezegd heb, maar kunnen ze het toepassen? Nee.
Ik vertel ouders dat voorlezen belangrijk is. Ze horen wat ik zeg, maar veranderen ze hun gedrag? Nee.
Ik vertel leerkrachten dat ze zelf kinderboeken moeten lezen. Doen ze dat als ik het zeg? Nee.

Ik probeerde al wel mijn lezingen interactiever te maken, maar besloot dat ik nog meer activiteiten moest bedenken en nog minder zelf aan het woord moest zijn. Een workshop is niet: luisteren en vragen mogen stellen. Het is: ervaringen opdoen en daardoor je kennis vergroten of je gedrag aanpassen.

Workshop voor leerkrachten

Mijn dochter ging mee naar een workshop die ik gaf voor leerkrachten. Ik had haar advies ter harte genomen. In plaats van de leerkrachten te vertellen dat ze kinderboeken moesten lezen, had ik een afbeelding met diverse kinderboekfiguren gemaakt, die de leerkrachten moesten herkennen. Een leuk spel en meteen was duidelijk welke mensen hier een tandje konden bijzetten.
Daarna gaf ik geen lezing, maar liet de leerkrachten discussiëren bij een aantal stellingen over o.a. het belang van lezen en een goede schoolbieb. Waaraan moet die schoolbieb voldoen? Is een goede schoolbieb belangrijk?
Tot slot liet ik een foto van hun eigen bieb zien: boeken plat op stapels. Een puinhoop. Geen goede manier om te zoeken. Niet aantrekkelijk.
Het beeld kwam binnen. Een paar weken later was de schoolbieb op orde gebracht. Deze school had al eerder Schoolschrijvers gehad en die hadden misschien ook wel verteld dat een goede schoolbieb belangrijk was. Ik liet het ze zelf zeggen en doen. Dat hielp.

Ouderbijeenkomst

Bij ouderbijeenkomsten had ik vaak het gevoel dat er beleefd geluisterd werd, maar dat de boodschap (het belang van thuis lezen en voorlezen) niet aankwam. Ik besloot mijn boodschap voor me te houden en liet ouders in tweetallen met elkaar praten over de voorleeservaringen die ze als kind hadden gehad. Het lokaal vulde zich meteen met gezellig geroezemoes. Daarna vroeg ik wie er een mooie ervaring wilde delen. Ouders deelden ontroerende voorbeelden. Soms waren er thuis geen boeken, maar kon een ouder wel mooi vertellen. Of was er een oudere broer of zus die voorlas.
Daarna gaf ik de opdracht om in tweetallen met elkaar praten over de boeken die de ouders zelf aan hun eigen kind voorlazen. Vooral op scholen waar veel ouders waren met niet-Nederlandse afkomst heerste er dan een ongemakkelijke stilte. ‘Als je niet voorleest, kun je er samen over praten hoe dat komt. Waarom jij je kind niet die ervaring kan geven, waar je zelf vroeger zo van genoot. Misschien kunnen jullie elkaar adviezen geven.’ Dat kwam binnen. Er werd gepraat en daarna gaven de ouders elkaar adviezen.

Schoolbezoek voor kinderen

Bijna wekelijks heb ik een schoolbezoek voor kinderen. De bedoeling is dat ik over mijn boeken vertel en aan leesbevordering doe. Vaak krijg ik vragen als: ‘Wat is je lievelingskleur? Hoeveel boeken heb je geschreven?’ Ik probeer dat onderdeel kort te houden, want ik wil iets aanzwengelen. Ik wil kinderen enthousiast maken voor verhalen bedenken, schrijven en lezen.
Ik wil dat ze snappen hoe een verhaal in elkaar zit. Natuurlijk kan ik vertellen wat de ingrediënten zijn voor een verhaal, maar geconcentreerd luisteren is lastig. Dat merk ik al met vragen van het niveau lievelingskleur. Die stellen ze soms wel drie keer en niemand hoort het antwoord.
Om iets te beheersen moet je het oefenen en toepassen. Eén van de werkvormen die ik daarom gebruik is tekenen en schrijven terwijl ik een ‘fantasieverhaal’ vertel. Ik bied al vertellend elementen van een verhaal aan. De kinderen tekenen terwijl ze luisteren. Ze passen wat ik vertel direct toe en maken ze het zichzelf eigen. Ze ervaren het verband tussen wat ze zelf doen en hoe ik als schrijver werk. Tussendoor geef ik extra informatie en uitleg.

Leerkracht zijn vaak verbaasd dat een drukke klas keihard aan het werk gaat. Dat de kinderen betrokken zijn. Soms wordt het rumoerig; dan willen de kinderen meteen aan elkaar vertellen wat ze gemaakt hebben. Ik vraag ze dan toch om nog even alles voor zichzelf te houden en stil te werken. ‘Aan het eind van de les mogen jullie elkaar alles vertellen,’ zeg ik dan. ‘En dan maken we ook samen nog een verhaal.’

In principe heeft elk kind aan het eind van de les zelf een verhaal in zijn hoofd. Het valt soms niet mee om alles in één uur te proppen. Van andere schrijvers hoor ik weleens dat een uur lang is: ik kom met deze werkvorm eigenlijk altijd tijd tekort. Toch doe ik minder. Ik vind het prettig dat ikzelf minder centraal sta. Het is heel vermoeiend om een uur lang vragen over je lievelingskleur te beantwoorden. Als ik zie wat kinderen zelf maken, laad ik me daarmee op. Ik word enthousiast van hun ideeën.
Soms word ik even bij de les gehouden. Een meisje blokkeerde, er kwam niets op haar blaadje. Ik probeerde haar te sturen met een paar ideeën: ‘Doe dan gewoon dit of dat?’. Boos schudde ze haar hoofd. ‘Dan heb jij het bedacht en niet ik!’ Ik liet haar met rust en even later zag ik dat ze hard aan het werk was. Ik nam zelf haar verzonnen planeet expres als voorbeeld bij het gezamenlijke verhaal dat we daarna maakten.

Na afloop vraag ik vaak: ‘Hebben jullie wat geleerd?’. Altijd is het antwoord: ‘Heel veel!’. Ook de leerkracht is het daar dikwijls mee eens.

Is dit breder toepasbaar?

Ik geef alleen lessen over lezen en schrijven. Zou een dergelijk werkvorm ook te gebruiken zijn bij bijvoorbeeld zaakvakken? Zou je een aardrijkskundeles kunnen geven, waarbij kinderen ondertussen tekenen terwijl je vertelt? Een geschiedenisles of rekenles? Ik ben heel benieuwd of er leerkrachten zijn die ook een dergelijke werkvorm gebruiken. Ik hoor het graag in de reacties hieronder of via de mail.

 

Loading