Mijn zoon zit op Terschelling met vrienden. Dat gaat waarschijnlijk wel goed. De politie heeft nog niet gebeld en ze zouden bij overlast scherper optreden dit jaar. Toch wilde ik gisteren zijn stem even horen. Er werd niet opgenomen. Zijn mobiel lag aan de oplader hoorde ik, toen hij een uurtje later terug belde. Zijn stem klonk opgewekt en volwassen. Mooi zo: die kan ik weer een paar dagen loslaten.
Mijn dochter is thuis, maar ze gaat regelmatig uit. Ik weet meestal niet hoe laat ze thuiskomt, omdat ik liever wil dat ze met iemand mee fietst, dan dat ze zich aan een vaste tijd houdt. Dus ik ga gewoon slapen. Midden in de nacht word ik wakker en controleer dan of ze binnen is. Soms bel ik rond 2, 3 uur ’s nachts naar haar mobiel om te checken waar ze is en hoe laat ze thuis denkt te zijn.
Zelf woonde ik op mijn zeventiende al op kamers en gelukkig wist mijn moeder niet hoe laat ik lichtelijk aangeschoten uit de disco kwam, vechtpartijen zag en foute mannen van me afschudde. Dat was maar goed, want toen ik nog thuis woonde moest ik mij na elk discotheekbezoek aan haar bed melden en laten zien dat ik nog op één been kon staan. Mijn moeder is nog veel zorgelijker dan ik. Mijn zoon had laatst een half uur nodig om oma ervan te overtuigen dat het geen grapje was dat zijn feestje tot 2 uur ’s nachts duurde.
Zorgen maken, liggen wachten tot ze weer thuis zijn: het heeft helemaal geen zin. Het enige wat helpt is je kinderen wereldwijs maken. Zorgen dat ze zelf gevaren zien en herkennen, zorgen dat ze leren verstandige beslissingen te nemen. Je wijst ze op de gevaren en laat ze los.
Dat begint al als ze klein zijn. Ik herinner me nog goed hoe mijn vijfjarige dochter alleen op straat en in het park tegenover ons huis wilde spelen. Dat kwam mij ook wel goed uit: bij speeltuintjes zitten was geen hobby. Wij wonen in een redelijk rustige wijk. Maar aan het eind van ons straatje is een gezondheidscentrum met een sportschooltje. Je kunt er ook haren laten laseren of juist implanteren. Daarom scheurt er af en toe een Jaguar of Hummer voorbij. Zo’n wagen die normaal niks in onze wijk te zoeken heeft en er snel doorheen wil wezen. Zo’n bestuurder die helemaal geen oog heeft voor spelende kinderen.
Dus als mijn dochter in het speeltuintje in het park speelde en er zo’n auto door de straat scheurde, rende ik naar het raam om machteloos een vuist op te steken. Stel dat mijn dochter juist dan had willen oversteken: ik had niks kunnen doen. Met de jaren leer je als ouder beter loslaten. De kinderen gaan alleen naar school, naar sport en muziek, naar vriendjes. Pas als ze tegen etenstijd niet verschijnen, ga je je zorgen maken.
Natuurlijk zijn ze gewoon de tijd vergeten. Maar stel dat je kind ontvoerd is? Je bent altijd bang dat áls je je geen zorgen maakt, er juist dán iets met je kind gebeurt. Zorgen maken is een bezwering tegen het ongeluk.
Zorgen zijn kwaadaardig. Als je eenmaal begint met een klein beetje ongerustheid, heb je binnen de kortste keren de grootste angstvisioenen. En ze zijn besmettelijk. Als mijn man begint, neem ik het over. Begin ik, dan loopt hij binnen een half uur te brommen dat ze nóóit meer ergens heen gaan. Huisarrest!
Stop met zorgen maken, zeg ik vaak tegen mezelf. Het heeft geen enkele zin. Maar dan stel ik me voor dat mijn kind verkracht en vermoord gevonden wordt en dat de politie mij ondervraagt en wil weten waarom ik niet gebeld heb.
‘Wat deed u gisteravond?’
‘Ik heb een film gekeken, een whisky gedronken en nog wat toastjes gesmeerd. Daarna ben ik gaan slapen. Ik had een prima nachtrust. Vanmorgen zag ik dat mijn kind er nog niet was, maar ik dacht dat hij wel ergens zou zijn blijven slapen. Verder heb ik de hele dag eigenlijk niet meer aan hem gedacht. Ik heb lekker gewerkt en een goed plot bedacht voor een nieuw boek. Met het avondeten was hij er ook niet. En toen kregen we ineens telefoon vanuit het ziekenhuis…’
De kranten zouden er schande van spreken. ‘Bent u dan helemaal niet ongerust geweest?’ vraagt een journaliste verbijsterd.
Daar maak ik me zorgen om als ik probeer me geen zorgen te maken.
Ik heb geen kinderen, maar herinner me wel hoe ik me als kind juist zelf zorgen maakte (of eigenlijk gewoon: bang was) als mijn ouders wat later terugkwamen dan ze hadden aangekondigd. En maar voor het grote raam in de huiskamer zitten kijken of ik in de verte, voorbij de rand van het dorp, koplampen zag aankomen, en dan hopen dat zij het waren. En daarbij dan nog mijn jongere zusje geruststellen.