De laatste tijd is er veel aandacht voor leren rekenen met behulp van prentenboeken. Dat hoeven niet eens prentenboeken te zijn waarin rekenen expliciet aan de orde komt. Zo blijkt uit een onderzoek van prof. dr. Marja van den Heuvel-Panhuizen (Universiteit Utrecht) dat kleuters die een voorleesprogramma met gewone prentenboeken volgden maar liefst 22% méér vooruitgang met rekenen boekten dan kleuters die minder werden voorgelezen.
Uit het onderzoek: ‘Het voorleesprogramma hield in dat drie maanden lang, twee keer per week, de kleuters werden voorgelezen uit 24 verschillende ‘gewone’, literair hoogstaande prentenboeken. Het voorleesprogramma werd in negen klassen uitgevoerd. In negen andere klassen, de controleklassen, werd het gewone programma gevolgd voor rekenen-wiskunde. De kleuters die het voorleesprogramma kregen aangeboden, boekten 22% méér vooruitgang dan de kleuters uit de controleklassen. Daarbij werd bovendien een verschil tussen jongens en meisjes gevonden. Het effect was bij de meisjes maar liefst drie maal groter dan bij de jongens.’
Kleuters leren rekenen met digitale prentenboeken
In 2012 deed onderzoekster Marijke J. Mullender-Wijnsma verslag van een onderzoek naar het effect van digitale rekenprentenboeken voor kleuters in groep 2 van het basisonderwijs. Het programma richtte zich op de ontwikkeling van getalbegrip. Ze gebruikte zes prentenboeken:
1) Rupsje nooitgenoeg (Carle, 1969),
2) Vijfde zijn (Jandl & Junge, 2000),
3) 10 hondjes en 10 worstjes (de Wolf & Kuiper, 2006),
4) Indi (Busser & Schröder, 1996)
5) Met tien uit bed (Dale, 1998)
6) Koekjes (Lieshout & Posthuma, 2009)
In de meeste boeken zijn wel wat aanpassingen gedaan. In de telboeken is de verhaallijn uitgebreid en het boek Koekjes is iets vereenvoudigd om het rekenen makkelijker te maken. Een uitgebeid verslag van dit onderzoek en lesopzetten bij deze zes prentenboeken is hier te downloaden.
Rob van Ree schreef het boek Met rekenogen gelezen. Het boek verscheen in 2011 en beschrijft rekenactiviteiten bij 45 prentenboeken.
De Kleuteruniversiteit maakte een les bij het prentenboek Nippertje, met het thema Tijd en veel aandacht voor rekenen en tellen.
Meer prentenboeken
Verschillende uitgevers bieden informatie over prentenboeken die geschikt zijn om te gebruiken bij de rekenles.
Uitgeverij Zwijsen biedt vijf digitale leesboeken die online te bekijken zijn. Mijn favoriet is Vijf rovers en nog één! Ik heb het mijn dochter in papieren versie eindeloos voorgelezen. Misschien is ze daarom zo’n rekenwonder geworden? De aangeboden prentenboeken zijn:
Digitaal prentenboek getalbegrip ‘Wie wil mijn rug insmeren?’ (Georgien Overwater)
Digitaal prentenboek getalbegrip ‘Vijf rovers en nog een’ (Maria van Eeden en Anneke Hohmann)
Digitaal prentenboek getalbegrip ‘Twee nachtjes bij oma’ (Maria van Eeden en Georgien Overwater)
Digitaal prentenboek getalbegrip ‘Een gevaarlijk huis’ (Paul van Loon en Gitte Spee)
Digitaal prentenboek getalbegrip ‘Wie is de grootste?’ (Frank Smulders)
Uitgeverij Delubas biedt een lijst met prentenboeken die geschrikt zijn. Deze kunt u hier downloaden.
Uitgeverij Bazalt HCO maakt speciale rekenprentenboeken. Het boek De kraai die dorst had is gratis in te kijken.
Hoi Rian,
Wat toevallig dat ik nu op je site iets lees over rekenen! Ook dit onderzoekje ga ik zeker benoemen in mijn seminar. Nog bedankt voor de reactie op mijn e-mail, over Storytelling in het basisonderwijs.
Groet,
Alex