Generatie A: ‘Zullen we de mobieltjes uitlaten?’

Nog niet zo lang geleden moest ik mijn dochter (18) en zoon (16) aan tafel regelmatig manen om hun mobieltje weg te doen. Geen social media tijdens ‘echt’ samenzijn, vond ik. Maar de laatste maanden bespeur ik een andere tendens. Tijdens sociale gelegenheden kijken ze soms even vluchtig naar hun berichten, maar stoppen de smartphone daarna meteen weer weg. Ze vinden het niet sociaal om in gezelschap met hun mobiel bezig te zijn en vinden het ook niet leuk als anderen dat doen. 

Vanmorgen ging ik met mijn dochter paardrijden in de duinen. Tweemaal pakte ze haar mobiel om een berichtje te lezen. ‘Sommige mensen blijven maar doorzeuren,’ klaagde ze. ‘Dan willen ze een afspraak maken en als ik niet kan, blijven ze vragen stellen. Als ik iemand iets vraag en zij kan niet, ga ik ervan uit dat ze geen zin heeft. Dan stop ik met berichtjes sturen.’
Het is wel eens teveel, begrijp ik. ‘Als je met vrienden bent, zit iedereen dan op zijn mobiel te kijken?’ vraag ik.
‘Als je met z’n drieën of meer bent, kun je wel even op je mobiel kijken,’ antwoordt mijn dochter. ‘Maar als je met z’n tweeën bent, is dat niet leuk. Er is wel een vriendin die dat doet, maar ik doe het niet.’

Mijn dochter heeft haar telefoon meestal stil staan, omdat ze niet telkens gebeld wil worden. Blijkbaar is altijd en overal bereikbaar zijn nu zo gewoon, dat het soms prettig is om dat te beperken. Mijn zoon ging deze zomer met een groep vrienden (zeven jongens en twee meisjes) naar een huisje in Tsjechië. Ik vond het fijn dat er wifi was, zodat ik hem kon bereiken. Maar ze hadden met elkaar afgesproken om het zo min mogelijk zouden gebruiken. ‘Als je met je ouders op vakantie bent, is het logisch dat je de hele dag met je telefoon bezig bent,’ zegt hij. ‘Maar als gezellig met een groep bent, heb je dat niet nodig.’ Inderdaad zag ik via WhatsApp dat hij nauwelijks online was.

Generatie A

Er is veel angst dat de nieuwe generatie compleet verslaafd zal raken aan internet. Als voorbeeld wordt soms de moeder uit Zuid Korea genoemd, die vergat om haar baby eten te geven, waarop het kind stierf. Dat bericht is uit 2010 en zij was game-verslaafd. Dat is iets anders dan de hele dag je berichten checken. In Zuid-Korea zijn ze nu een afkickkamp begonnen voor jonge internetverslaafden. Gaan we in Nederland ook die kant op?

Ik vond het interessant wat Justine Pardoen van Ouders Online zei in haar lezing voor de NTR: ‘Wij zijn biologisch voorgeprogrammeerd om als een ander mens ons nodig heeft, daar onmiddellijk op te reageren. Dat zit in ons biologisch systeem. Zo hebben we als soort kunnen overleven.’
Dus als je een berichtje krijgt op je smartphone, dan kijk je even wie je nodig heeft. En je houdt bij wie gereageerd heeft op je Twitter, Facebook, blog, etc. Justine waarschuwt voor deze verslaving: kinderen kunnen niet meer geconcentreerd huiswerk maken, omdat ze om de paar minuten op hun telefoon kijken.
Ik denk echter dat de nieuwe generatie zal leren om te selecteren welke prikkels ze wanneer toelaten. Bij een teveel aan berichtjes kun je het blijkbaar ook even uitstellen. Ik merk het aan mijn kinderen: de nieuwigheid van digitale berichtjes is er af en ze maken bewuste keuzes waar ze zich op willen richten. Misschien komt na generatie X, Y en Z, gewoon weer een generatie A: terug naar af.

Nog even terug naar mijn zoon. Ze hebben die week in dat huisje in Tsjechië overdag gewandeld in de natuur, gezwommen, samen gekookt en ’s avonds tot in de kleine uurtjes gegamed. Er was een Playstation en iedereen had een controller meegenomen. Met z’n achten speelden ze FIFA: vier tegen vier. Alleen één meisje vond het niet zo leuk, vertelt mijn zoon. ‘Zij houdt niet van voetbal.’ Ik zie het voor me: de hele groep aan het gamen en zij verveelt zich in haar eentje. ‘Dus zij zat wel op haar mobiel,’ begrijp ik.
‘Nee,’ zegt mijn zoon verbaasd. ‘Zij las een boek.’